سفارش تبلیغ
صبا ویژن
کارشناسی تکنولوژی و گروه های آموزش ابتدایی ناحیه 5 مشهد مقدس
من خدا را دارم . کوله بارم بر دوش /سفری می باید / سفری تا ته تنهایی محض / هر کجا لرزیدی / از سفر ترسیدی / فقط آهسته بگو : من خدا را دارم.... حمد و سپاس پروردگار باران را که توفیق خدمت رسانی از این راه را برایمان فراهم نمود. ضمن عرض خوشامد حضور همه بازدید کنندگان گرامی وبلاگ کارشناسی تکنولوژی و گروه های آموزش ابتدایی ناحیه 5 مشهد سعی دارد ضمن معرفی فعالیت ها و امکانات موجود در این کارشناسی مسیر حضور همکاران را جهت بهره گیری از این امکانات فراهم آورد . ضمن این که سعی می شود کلیه بخشنامه های ار 
قالب وبلاگ

احمد خوشدل نظامی

آنچه ازین پس می آید حاصل سال ها تجربه ی همکارانی است که دغدغه شان رفع مشکل املای دانش آموزان در دوره های راهنمایی و ابتدایی بوده است .ذکر چند نکته را قبل از بررسی این شیوه ها ضروری می دانم.

نخست آن که این شیوه ها بیشتر در بردارنده ی تدریس و آموزش نوشتن و املای صحیح کلمات به دانش آموزان است تا ارزش یابی صرف . اگر چه همکاران پس از آشنایی با این شیوه ها متوجه خواهند شد که شیوه های یاد شده چندان هم با ارزشیابی بیگانه نیست بلکه تمرکز آن بیش تر بر جنبه ی آموزش است .

دوم آنکه اجرای صحیح مراحل این روش ها که شامل خواندن ، به خاطر سپردن ، نوشتن ، مرور کردن و تصحیح کردن است بر اساس تجربه تا حد بسیار زیادی به رفع مشکل املای دانش آموزان کمک می کند. لذا کسب نمرات بالاتر بیش تر دانش آموزان در کلاس نباید سبب شود این فکر در همکاران بروز کند که ارزشیابی های این نوع املا غیر قابل اعتناست . مسلما هنگامی که دانش آموز به طور منطقی و هدفمند و طراحی شده گام بر    می دارد و با هدایت و راهبری درست معلم ،متون را بررسی می کند نتیجه جز این نخواهد بود . حاصل این نوع کار ، به طور بدیهی ، افزایش توان دانش آموزان در املا و تقویت اعتماد به نفس و کسب نمرات بهتر در املا خواهد بود .

سوم آن که هنگام مرور روش ها ، همکاران محترم به این صرافت خواهند افتاد که این روش ها را می توانند بنا به مقتضای کلاس و همکاری دانش آموزان با هم ترکیب کرده و بسط دهند یا از مراحلی در موقعیتی دست شویند .

چهارم آن که فضای یک نواخت کلاس های املای فارسی با انجام روش های متفاوتی از املا متحول می شود و پاسخ گویی به نیاز های دانش آموزان که همان روح تعاون و مشارکت و یا نو آوری واعتماد به ایشان و سپردن بخشی از امور به او و یا تدریس درس املا با انجام بازی می تواند باشد ، نشاط بی مانندی در پی خواهد داشت .

 روش رونویسی و تصحیح رونوشته

 یکی از نکات به ظاهر ساده اما لازم برای دانش آموزان ، توجه دادن ایشان به رونویسی ها و دقت در خواندن و به خاطر سپاری کلمات و درست نوشتن آن هاست . شاید برای معلمین ادبیات هم تعجب آور باشد که بیش از نصف دانش آموزان کلاس های راهنمایی بر طبق تجربه رونویسی هایشان با غلط همراه است .

بر این اساس این روش از املا را به شرح زیر اجرا می کنیم :

مرحله ی 1 : از دانش آموزان می خواهیم متن مورد نظر را مورد مطالعه قرار دهند و ضمن مطالعه در زمان مشخص شده ، قسمت ها و یا بند های مهم از نظر املایی را مشخص نمایند .

مرحله ی 2 : در این مرحله از ایشان می خواهیم قسمت های مشخص شده را با دقت رو نویسی کنند . نکته ی حائز اهمیت این است که به ایشان متذکر می شویم کلمات را به صورت گروه کلمات خوانده ، در ذهن سپرده و باز نویسی نمایند . در این زمان معلم   می تواند نسبت به چگونگی نشستن دانش آموزان ، نوع قلم به دست گرفتن ایشان ، خط و توجه به زیبا نویسی و ... توجه و اشراف داشته باشد .

مرحله ی 3 : در این زمان معلم می تواند از دانش آموزان هم میزی هر شاگرد بخواهد تا دیکته ی دوست دیگرش را تصحیح نماید . با این کار دانش آموزان با دیگر قسمت های انتخاب شده ی متن از سوی دوستانشان هم آشنا می شوند .

مرحله ی 4 : از دانش آموزان می خواهیم به املای دوستانشان نمره بدهند . این کار هم نشان دهنده ی اعتماد ما به آن هاست و هم به ایشان احساس عزت مندی می دهد .

مرحله ی 5 : رفع اشکالات املا از سوی دانش آموزان می تواند به صورت های متنوعی بوسیله ی معلم پیشنهاد شود . این روش ها از نوشتن از روی غلط های املا به صورت گروه کلمات آغاز می شود و تا نوشتن انشای خلاق می تواند بسط پیدا کند .

 روش ببین و بنویس

 این روش یکی از روش هایی است که سرو صدای زیادی بین دانش آموزان بر پا      می کند . در ابتدای کار شما با کمی مقاومت دانش آموزان روبرو می شوید . اما هنگامی که دانش آموزان به نیت شما پی می برند و کسب نمره ی خوبی را در پی اجرای این روش      می بینند به شما و کارتان ایمان می آورند .

مرحله ی 1 : از ایشان بخواهید متن مورد نظر را به دقت مرور کنند و گروه کلمات مهم را از نظر خود شناسایی و مشخص نمایند . در ضمن خواندن به ایشان می توان شیوه های درست خواندن و مطالعه را نیز آموزش داد .

مرحله ی 2 : از هر یک از دانش آموزان می خواهیم گروه کلمه ای که از نظر او برای املا مهم است را بیان کند . معلم یا یکی از دانش آموزان این گروه کلمات را که به ترتیب تمام دانش آموزان مطرح می کنند روی تخته می نویسد . معلم می تواند در ضمن نوشتن دانش آموزان را به نکات مهم املایی آن کلمات ارجاع دهد .

مرحله ی 3 : از دانش آموزان می خواهیم تعداد مشخصی از گروه کلمات را با املای صحیح آن و در وقت مشخصی به خاطر بسپارند . تعداد آن ها می تواند از 15 الی 20 گروه کلمه با توجه به سطح کلاس باشد . به ایشان هشدار می دهیم که کلمات روی تخته پس از زمان تعیین شده پاک خواهند شد و از آن ها خواهیم خواست تا آن چه را که به خاطر دارند ، آن هم به درستی، بنویسند .

مرحله ی 4 : اما هدف ما حفظ کردن این همه لغات در زمان محدودی نیست . پس در ضمن نوشتن از 10 یا 12 تن از دانش آ موزان می خواهیم تا هر یک ، یک گروه کلمه را که فکر می کنند شاید از خاطر ها محو شده برای کمک به هم شاگردان ، بلند بخواند . با این کار استرس نمره هم کاهش می یابد و به جای آن دانش آموزان با یاد آوری کلمات آن ها را می نویسند . بنده راهکار دیگری هم برای کمک به دانش آموزان به کار می برم و آن پاک کردن تخته به نحوی است که اجزای کمی برای باز یابی کلمات در ذهن دانش آموزان باقی بماند. این کار برای دانش آموزان بسیار خوشایند است . دوباره تاکید می شود که هدف در این نوع دیکته ، آموزش کلمات است و نه ارزشیابی صرف .

مرحله ی 5 : پس از پایان دیکته از دانش آموزان می خواهیم دفاتر خود را با یک دیگر عوض نمایند و دیکته ی یکدیگر را تصحیح کنند . مدیر یادگیری یا معلم هم می تواند پس از تصحیح املا بوسیله ی دانش آموزان به باز نگری و مرور کار دانش آموزان بپردازد .

مرحله ی 6 : در این قسمت از دانش آموزان می خواهیم به رفع اشتباهات خود   بپردازند . می توان از ایشان خواست تا برای کلمه ی مورد نظر هم خانواده و متضاد بیابند و حروف آن را به صورت مقطع کنار هم بنویسند تا دقیقا متوجه شوند که این کلمه از چه اجزایی تشکیل شده است .

روش املای تقریری

شاید در بادی امر به نظر رسد که این نوع از املا در همه ی کلاس ها رایج است اما با کمی دقت در مراحل آن به تفاوت ها و ارزش های آن پی برده می شود .

مرحله ی 1 : از دانش آموزان می خواهیم متن مورد نظر را به دقت مطالعه کنند . در این جا به چند صورت می توان عمل کرد . می توان از ایشان خواست تا متن املا را با مشخص نمودن بند های مورد نظرشان مشخص کنند . این کار می تواند به صورت گروهی انجام گیرد و سپس با نظر خواهی از گروه های کلاس متن مورد توافق همه ی دانش آموزان را انتخاب کرد . ویا حتی هر دانش آموزی می تواند متن منحصر به فردی داشته باشد و این کار را با علامت زدن در کتاب خود انجام دهد در این صورت دو   دانش آموز کنار هم ، متن انتخاب شده را به یکدیگر دیکته خواهند کرد . و یا حتی معلم می تواند بلند بلند فکرکند و متن املا را به ظاهر برای خود انتخاب کند . در واقع تمام دانش آموزان از متن انتخابی باخبر شوند و سپس زمانی را برای روخوانی دانش آموزان اختصاص داد تا در نوشتن به مهارت برسند .

مرحله ی 2 : در این زمان متن برای دانش آموزان – با توجه به مرحله ی اول – یا توسط دانش آموزان و یا معلم قرائت می شود .

مرحله ی 3 : چنانچه متن را معلم قرائت نمود می توان پس از روخوانی متن از   دانش آموزان خواست تا دفاتر خود را ببندند و برای مدتی محدود مثلا 2 دقیقه به متن کتاب رجوع کنند . این کار سبب می شود دانش آموز به رفع و اصلاح غلط های احتمالی خود در ذهن بپردازد و قدمی به یادگیری صحیح کلمه نزدیک تر شود .

مرحله ی 4 : در این مرحله هم می توان اجازه داد تا در مدتی محدود دانش آموز به اصلاح دیکته ی خود بپردازد و هم می توان دیکته را تمام شده تلقی نمود و از دانش آموزان خواست تا به تصحیح دیکته ی دیگران بپردازند و نمره گذاری کنند .

مرحله ی 5 : ادامه ی یادگیری املا با انجام برخی اقدامات راجع به غلط های املایی است که به طور مثال می توان از دانش آموزان خواست تا با آن ها یک قطعه شعر – مهم کار با کلماتی است که باید آموخته شود – و یا داستان بسازند و یا آن ها را در یک نقاشی و یا جدول کلمات متقاطع قرار دهند .

 روش املای تصحیح کلمات غلط

مرحله ی 1 : در ابتدا از دانش آموزان می خواهیم متن مورد نظر را به دقت مطالعه کنند .

مرحله ی 2 : معلم به نوشتن 15 الی 20 گروه کلمه با بار املایی بر روی تخته اقدام می کند . در این هنگام معلم با توجه به تجربه از غلط های رایج دانش آموزان در نوشتن املا استفاده نموده و کلمات را هر یک که اقتضا می کند به صورت غلط یاد داشت کند .متن پایانی مجموعه ای خواهد بود از گروه کلمات صحیح و غلط که شناسایی آن ها به عهده ی دانش آموزان است . حتی معلم می تواند از قبل متن املا را بر یک شومیز بزرگ نوشته باشد و در کلاس پس از فرصت خواندن دانش آموزان رونمایی کند .

مرحله ی 3 : دانش آموزان به نوشتن درست کلملات در دفتر خود مشغول می شوند . خوب است در مورد کلماتی که به صورت درست بر تخته نوشته شده است به دانش آموزان تذکر داده شود .

مرحله ی 4 : به دانش آموزان دستور بستن دفاتر را می دهیم و به کمک ایشان به اصلاح کلمات غلط روی تخته می پردازیم .

مرحله ی 5 : دانش آموزان و یا معلم با توجه به آنچه بر تخته نوشته شده است به تصحیح متن نوشته شده بوسیله ی دوستانشان می پردازند .

مرحله ی 6 : انجام برخی از راهکار ها برای رفع غلط های در آمده از املای دانش آموزان و بهبود وضع املا .

طرح سنجش کارایی تیم در املای فارسی

مرحله ی 1 : در این مرحله افراد کلاس را به تیم هایی 3 یا 4 نفری تقسیم می کنیم . در مراحل ابتدایی کارهای گروهی داشتن تیم هایی با افراد کمتر بهتر جواب می دهد . اگر در تیمی تعداد افراد کمتر از دیگر تیم ها بود معلم خود می تواند فرد تکمیل   کننده ی آن تیم باشد .

مرحله ی 2 : متن دیکته ای که در آن اغلاط املایی وجود دارد حداکثر 15 غلط را قبلا آماده می کنیم . این متن می تواند یک نمونه دیکته ی واقعی از یک محصل ضعیف بی نام و نشان باشد . این متن به اندازه ی افراد کلاس قبلا تکثیر شده است .

مرحله ی 3 : ابتدا به دانش آموزان اجازه می دهیم که به مطالعه ی مبحث طراحی شده از کتاب بپردازند . به سوالاتشان جواب می دهیم . و مناطق و بند های مهم تر را متذکر می شویم . به خاطر داشته باشیم که هدف یادگیری است .

مرحله ی 4 : در این مرحله برگه ها را بین دانش آموزان پخش کرده از آنان می خواهیم به طور انفرادی به تصحیح دیکته بپردازند .

مرحله ی 5 : پس از مرحله ی انفرادی از ایشان می خواهیم در غالب یک تیم به تصحیح املا پرداخته و با جواب های مستدل – مانند آوردن کلمات هم خانواده و یا یافتن   ریشه ی عربی کلمه و یا اصول جدانویسی یا پیوسته نویسی و معنی کلمات – به تصحیح گروهی متن املا بپردازند و نمره ی حاصله را بدهند . این نمره و میزان نزدیکی آن به نمره ی واقعی آن املا ، نمره ی تعیین شده برای گروه خواهد بود .

مرحله ی 6 : از ایشان می خواهیم تا نمره ی به دست آمده در گروه را با نمره ی به دست آمده به صورت انفرادی مقایسه کنند . با این مقایسه بازده ی کار گروه نسبت به کار انفرادی مشخص می شود هر چه این بازده در گروه بالاتر باشد نشان دهنده ی کار آمدی آن گروه نسبت به گروه های دیگر خواهد بود .

مرحله ی 7 : می توان از گروه خواست برای کلماتی که ممکن است غلط بودنشان بوسیله ی گروه کشف نشده و آنچه که از نظر دیگر گروه ها پوشیده مانده است ، به سلیقه ی خودشان چه به صورت انشای نوشته شده بوسیله ی گروه و یا به گونه ای دیگری که موید کار گروهی باشد نسبت به اصلاحشان اقدام کنند .

روش معنا را دریاب و جای خالی را پر کن ( 1 )  

این روش هم گوش دادن و هم نوشتن را توسعه می دهد . با توجه به این که تمرکز این شیوه از املا بر معنای متن استوار است می توان آن را شیوه ای بسیار مناسب برای مدارسی با دانش آموزان دو زبانه دانست .

مرحله ی 1 : در ابتدا به دانش آموزان متذکر می شویم که متن املا برایشان خوانده   می شود و ایشان حق ندارند آن را بنویسند و تنها از آن ها خواسته می شود خوب به آن گوش کنند تا آن را بفهمند . در ضمن این متن تنها یک بار خوانده می شود . البته بر اساس شدت ضعف و قوت دانش آموزان در مناطق مختلف می توان دو بار نیز آن را قرائت نمود .

مرحله ی 2 : در این مرحله متن همان املا را با جای خالی برخی از کلمات ،در اختیارشان می گذاریم و از ایشان می خواهیم تا جاهای خالی آن را با توجه بدان چه فهمیده اند در برگه بنویسند . توجه داشته باشید مهم در این گونه املا فهم درست به کار بردن کلمات و روابط معنایی آن هاست در عین حالی که باید درست هم باشد . لذا اگر دانش آموزی عین کلمه ی مورد نظر ما را ننوشت اما معنا درست بود ، املا صحیح   است .

مرحله ی 3 : متن املا هم بوسیله ی معلم و هم دانش آموزان قابل تصحیح است .

مرحله ی 4 : دانش آموز با توجه به بعد معنا گرایانه ی کار می تواند از طریق جمله سازی نسبت به رفع اشکالات خود اقدام کنند .

 1- Doff. A.( 1990 ). Teach English A training course for teachers. Cambridge. Cambridge Univercity Press. P: 152 - 153

 


[ چهارشنبه 88/9/11 ] [ 2:17 عصر ] [ تکنولوژی و گروه های آموزش ابتدایی ] [ نظر ]
.: Weblog Themes By Pichak :.

درباره وبلاگ

لینک دوستان
امکانات وب